کلمات هم خانواده
به دو گروه کلمات زیر توجه کنید:
الف) ربط ← ربط، مربوط، ارتباط
ب) دان ← دانش، دانش آموز، دانا، نادان
همان گونه که می بینید تمام واژه های ردیف الف در سه حرف (ر، ب، ط) با هم مشترک هستند و در گروه ب، تمام واژه ها دارای بن یکسان هستند. به این دسته از کلمه ها که از یک ریشه و هم خانواده هستند، «هم خانواده» یا «هم ریشه» می گوییم.
شناخت ویژگی هم خانواده بودن، به تشخیص شکل کلمات و درست نویسی املا به ما کمک می کند.
کلماتی که دارای ریشه ی عربی هستند؛ این گروه از کلمات برای هم خانواده بودن باید دارای تمام شرایط زیر باشند:
1 حتماً عربی باشند.
2 ریشه (سه حرف اصلی) آن ها مشترک باشد؛ مانند: نظم و ناظم (با ریشه مشترک ن ظ م)
3 ترتیب سه حرف اصلی آن ها در کلمه ثابت و یکسان باشد. («محرم» با «رحیم» هم خانواده نیست با وجود ریشه مشترک)
4 معنای نزدیک به هم داشته باشند. («خالق» با «اخلاق» هم خانواده نیست با وجود حتی ثابت بودن ترتیب سه حرف اصلی ریشه مشترکشان)
کلماتی که دارای ریشه فارسی هستند؛ این گروه از کلمات برای هم خانواده بودن فقط کافی است یکی از شرایط زیر را داشته باشند:
1 داشتن کلمات مشترک؛ مانند: گلزار و گلخانه (با کلمه مشترک «گل»)
2 داشتن بن ماضی یا بن مضارع مشترک؛ مانند: دانا و دانش ( از بن مضارع دان)
3 داشتن مصدر مشترک؛ مانند: گویش و گفته (از مصدر گفتن)
🔴🔴🔴 دریافت فایل کلمات هم خانواده 👇👇👇
تهیه و تنظیم: مدیریت گروه آموزشی ساغر - احمد فرقدان
